Μην έχοντας κλείσει 10 ώρες πτήσης, έχω αισίως μπει στον κύκλο. Και εξηγούμαι. Κάθε αεροδρόμιο που έχει διαδρόμους, έχει και έναν κύκλο. Ο κύκλος αναφέρεται στον ενεργό διάδρομο και στον κύκλο που βάσει αυτού σαν Rule of Thumb προσγειώνεσαι σε αυτόν. Έχοντας πιο φρέσκο το αεροδρόμιο των Μεγάρων (LGMG για τους γνώστες ή wannabe από δαύτους), το παρόν άρθρο έχει σχεδιαστεί, στην ουσία σχεδιάζεται τώρα μέσα στο θολό μου το μυαλό, για να βοηθήσει όποιον συνεχίζει να διαβάζει αυτό το serrie αρθρών να καταλάβει και τίποτα και να μη μιλάω στο βρόντο.
Καλό θα ήταν πριν συνεχίσεις να διαβάζεις εδώ, να γνωρίζεις κάποια βασικά περί ονοματοδοσίας διαδρόμων και συνθηκών που πρέπει να πληρούνται για να γίνει μία προσγείωση ή απογείωση. Αν νομίζεις ότι ξέρεις ή απλά δεν ξέρεις τότε κατέβα πιο κάτω και διάβασε το *.
Γυρίζοντας στο αεροδρόμιο των Μεγάρων, θα πρέπει να αναφερθεί ότι έχει δύο διαδρόμους δυό κατευθύνσεων. Άρα 4 δυνατούς διαδρόμους για χρήση. Αυτοι οι συνδιασμοί είναι 08R – 26L και 08L – 26R. Ο διάδρομος 08L – 26R χρησιμοποιήται μόνο σαν τροχόδρομος από τα αεροπλάνα και υποστηρίζει δυνατότητα χρήσης για απο/προσγειώσεις ΜΟΝΟ από ελικόπτερα. Παρά τον περιορισμό αυτό, είναι πλήρως λειτουργικός και μπορεί να δωθεί έγκριση για προσγείωση σε περίπτωση ανάγκης. Τα αεροπλάνα κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούν στον 08R/26L που βλέπεται και στο σχέδιο. Ώρα να μπούμε λοιπόν στον κύκλο.
Έχουμε ξεχάσει τον 2ο διάδρομο (τα ελικόπτερα τα φοβάμαι), και έτσι μιλάμε μόνο για τον “δικό μας”. Ο “κύκλος” είναι στην ουσία αυτό το παραλληλόγραμο που η μία του πλευρά διατρέχει τον ενεργό διάδρομο. Με λιγοστές γνώσεις μαθηματικών καταλήγουμε στο ότι για έναν διάδρομο/μία κατεύθυνση, έχουμε δύο πιθανούς κύκλους. Ο ένας να έχει τον διάδρομο στην αριστερή πλευρά και ο άλλος δεξια. Για να μη μπλέξει ακόμα πιο πολύ το θέμα το παρακάτω παράδειγμα θα περιγράψει μόνο τον αριστερό κύκλο για τον 26L. Αριστερός ή Left-Handed κύκλος σημαίνει ότι ο κύκλος ξεκινάει και “κλείνει” μόνο με αριστερές στροφές. Άρα βλέποντας το σχήμα, ο αριστερός κύκλος περιέχει το upwind, το αριστερό crosswind, το aριστερό επήνεμο (downwind), το αριστερό βασικό (base) και την τελική (final). Νομίζω ότι είναι υπερβολή να πεις το αριστερό upwind και την αριστερή τελική καθώς είναι κοινή ανεξαρτήτα της φοράς του κύκλου. Επίσης να σημειωθεί οτι υπάρχει το “κατώτατο ύψος κυκλοφορίας” για κάθε αεροδρόμιο. Στα Μέγαρα είναι 1000′ πόδια. Πιο κάτω από αυτό μπορείς να βρεθείς μόνο σε φάση προσέγγισης ή αναχώρησης.
Αυτό που αποτυχημένα προσπάθησα στα δύο τελευταία session των μαθημάτων να κάνω ήταν αυτό ακριβώς. Απογείωση από τον 26L, είσοδος στον κύκλο, touch and go και πάλι είσοδο στον κύκλο. Τα βήματα / σκέλη και οι διαδικασίες είναι η εξής:
(ΤΑ στοιχεία που θα παραθέτονται είναι πλήρως επιχειρισιακά για μονοκινητήριο εμβολοφόρο Piper 28A -P28A- και δεν φέρω ευθύνη αν εφαρμοσθούν για άλλο αεροσκάφος ή αν ξεχνάω κάτι. Για το δεύτερο θα με κυνηγάει ο εκπαιδευτής μου μάλλον)
Αριστερός Κύκλος 26L
Α. Απογείωση – Upwind leg: Εδώ τα πράγματα είναι ίσως τα πιο γνωστά που φαντάζεσαι αλλά λόγω του ελικορεύματος (αν με έχετε ακούσει ποτέ να το βρίζω σε κανένα tweet) υπάρχει μία εκτροπή προς τα αριστερά και έτσι χρειάζεται να έχεις δεξί rudder αναλόγως και του αέρα. Ως εδώ, έχεις βάλει full μηχανή, περνώντας τους 65 κόμβους κάνεις rotate και μπαίνεις στο upwind/takeoff leg. Έχοντας normal takeoff, συνεχίζεις σε πορεία διαδρόμου με ταχύτητα ~79κόμβους ανεβαίνεις στα 500′ πόδια. Κάπου εκεί ελέγχοντας αριστερά το χώρο, στρίβεις κιόλας και αφήνεις το upwind σκέλος
Β. Crosswind leg: Συνεχίζεις την στροφή μέχρι να έρθεις κάθετος στον διάδρομο (260 πορεία διαδρόμου – 90 = 170 μοίρες) και ανεβαίνεις για να πιάσεις το κατώτατο ύψος κυκλοφορίας (βλ. 1000 πόδια). Άνοδος σταθερά με ~79κόμβους. Όσο ανεβαίνεις η τρόμπα βενζίνης πρέπει να παραμένει ΟΝ και να τα landing lights επίσης ON. To Crosswind σκέλος θα σε κρατήσει κοντά του μέχρι το πίσω μέρος του φτερού προς το αεροδρόμιο να έχει γωνία ~45 μοίρες από την αντίθετη άκρη του διαδρόμου από όπου απογειώθηκες. Μόλις γίνει αυτό τότε στρίβεις και πάλι αριστερα αφού κάνεις έλεγχο στον χώρο και μπαίνεις στο downwind (επήνεμο).
– Εδώ να σημειωθεί ότι ΔΕΝ πρέπει να ανέβεις πάνω από τα 1000 πόδια. Αφού φτάσεις στα 950′ λοιπόν, ξεκινάς διαδικασία οριζοντίωσης και μόλις τα πιάσεις οριζοντιώνεις πλήρως. Εκεί κλείνεις την τρόμπα βενζίνεις και κλείνεις τα landing lights. Τέλος χαμηλώνεις τις στροφές του κινητήρα σε περίπου 2100/λεπτό. Η οριζοντίωση συνήθως έρχεται ακριβώς πάνω στην αλλαγή των Leg από crosswind σε downwind οπότε το Workload αυξάνεται εκείνη τη στιγμή.
Γ. Downdind leg: Εδώ πλέον πετάς σε αντίθετη πορεία από τον διάδρομο που απογειώθηκες, άρα η πυξίδα θα πρέπει να δείχνει 080μοίρες. Έχοντας 2100 στροφές κρατάς το ύψος σου (1000′) και αφήνεις την ταχύτητα να πέσει αλλά όχι κάτω από τους 80κόμβους. Συνεχίζεις τη πορεία αυτή και περίπου απέναντυ από τον πύργο πρέπει να κάνεις και μία επικοινωνία να δεις αν ζουν εκεί μέσα. “Μέγαρα tower το SX-ARA στο αριστερό επίνεμο του 26L για touch and go”. Δηλώνεις που απευθύνεσαι, ποιός είσαι, που είσαι και τις προθέσεις σου. Ο πύργος θα σε ενημερώσει αν είναι Νο1 ή αν υπάρχουν και άλλοι πριν από εσένα για τον διάδρομο και θα σε ενημερώσει πότε θέλει την επόμενη επικοινωνία. Συνήθως σου ζητάει επικοινωνία στο final. Συνεχίζεις όσπου ναα φτάσεις στο ύψος που ξεκινάει ο διάδρομος στον οποίο θα προσγειωθείς. Εκεί ανοίγεις landing lights, Carburator Heat σε θέση ON, μανέτα ακόμα πιο χαμηλά για να έχεις 80κόμβους και κατεβάζεις μία σκάλα flaps (10 μοίρες). Ελέγχεις ταχύτητα και συνεχίζεις στη πορεία σου μέχρι η ζώνη προσγείωσης να περάσει 45μοίρες πίσω από το φτερό σου. Εκεί ελέγχεις και πάλι το χώρο και στρίβεις αριστερά μπαίνοντας στο base leg.
Δ. Base leg: Με το που οριζοντιώσεις από τη στροφή κατεβάζεις flaps (25 μοίρες) και διατηρείς ταχύτητα 75κόμβων. Έχεις έρθει κάθετα στον διάδρομο όπου θα προσγειωθείς (080 πορεία – 090 = 350 μοίρες) και αφήνεις το αεροπλάνο να χάσει ύψος ώστε όταν ο διάδρομος βρεθεί ~25μοίρες μπροστά από το αριστερό φτερό σου να είσαι σε ύψος 600′ ποδιών και εκεί στρίβεις στη τελική.
Ε. Final leg: Έχεις διάδομο εν όψει και ύψος ~600 πόδια. Αφήνεις διατηρείς ταχύτητα 70κόμβους και “σημαδεύεις” τα νούμερα. Μη ρωτάς πως τα σημαδεύεις. Όταν βρεθείς εκεί θα το καταλάβεις. Ότι διορθώσεις έχεις να κάνεις τις κάνεις ΤΩΡΑ και δεν περιμένεις το αεροπλάνο να μπεί από μόνο του σε ράγες για προσγείωση. Ελέγχεις συνέχεια ταχύτητα και διάδρομο. Λίγα μέτρα πριν τα νούμερα κάνεις μία μικρή διόρθωση προς τα πίσω και πάνω στα νούμερα ακόμα μία με μανέτα πλέον στο idle (αν δεν είναι ήδη) και “όσο πετάει το πετάς”. Μπορεί να χρειαστεί και ακόμα μία διόρθωση και έχουμε touch! Πατάνε και τα 3 σκέλη και -δεν προλαβαίνεις να χαρείς-, flaps up, Carburator Heat off, Full Throttle, διόρθωση αέρα και εκτροπής, χέρι πάνω στη μανέτα μέχρι τους 65κόμβους και rotate! Πιστέψτε με, τα πράγματα πάνε τόσο γρήγορα εκείνα τα 3-5 δευτερόλεπτα που το να ξεχάσεις τη διόρθωση στην εκτροπή είναι το λιγότερο.
Στ. Extras: To παραπάνω είναι το ιδανικό. Σε περίπτωση crosswind ή ακόμα και tailwind (το βίωσα μόλις στο δεύτερο μάθημα) τα πράγματα μπλέκουν. Ελπίζω να το βρήκατε διασκεδαστικό γιατί εγώ αύριο έχω μία από τα ίδια…
* :
Πριν μιλήσω με νούμερα και διαδικασίες, κάποια πιο βασικά πράγματα για αυτό το κομμάτι κατάμαυρης πίσσας που υποδέχεται και αποχαιρετά αεροσκάφη. Ο κάθε διάδρομος έχει 2 κατευθύνσεις. Στην ουσία αεροδρόμιο με ένα διάδρομο, πρακτικά έχει δύο. Έναν για κάθε κατεύθυνση. Με τη “γέννηση” του διαδρόμου, πέραν των χαρακτηριστικών του (πλάτος, μήκος κλπ), ο διάδρομος αποκτά και ένα όνομα. Αυτό το όνομα είναι ένας αριθμός. Ο αριθμός δεν είναι η αύξουσα αρίθμηση από τον κατασκευαστή του ή κάτι άλλο. Θεωρήθηκε καλό και λογικό, το όνομα να σχετίζεται με κάτι που στον χειριστή αεροσκάφους θα βοηθάει στον προσανατολισμό του. Διαλέχθηκε λοιπόν ο διάδρομος να ονοματίζεται από την κατεύθυνσή σε μοίρες ως προς τον βορά. Μοιραία, η άλλη του άκρη θα έχει κατεύθυνση με διαφορά 180μοίρες. Για να απλοποιηθεί το όνομα του διαδρόμο και να μη λέμε για παράδειγμα ότι “ο διάδρομος 341”, αποφασίστηκε να γίνει στρογγυλοποίηση στη δεκάδα των μοιρών όπου βρίσκεται, και έτσι το nickname του είναι της μορφής “διάδρομος ΧΧ”. Για παράδειγμα το Ηράκλειο Κρήτης (Ν. Καζαντζάκης – LGIR) έχει τον διάδρομο 09 (90 μοίρες) και τον 27 (270 μοίρες), δηλαδή ακριβώς πάνω σε Ανατολή – Δύση. Όταν υπάρχει και παράλληλος διάδρομος ακόμα και αν χρησιμοποιήται σαν τροχόδρομος τότε το αεροδρόμιο έχει 2 διαδρόμους προς τη μία κατεύθυνση και 2 προς την άλλη. Εκεί απλά μετά τον αριθμό/όνομα του διαδρόμου προστείθεται και το R (από το Right) ,L (Left) ή σε περίπτωση 3 παράλληλων διαδρόμων (μόνο το στο Κάιρο έχω παρατηρήσει κάτι τέτοιο) το γράμμα C (Center). Η ονοματοδοσία των διαδρόμων όσον αφορά τη σχετική θέση του ενός προς τον άλλον εξαρτάται από την οπτική γωνία του πιλότου όταν τους πλησιάζει. Για παράδειγμα το Ελ. Βενιζέλος έχει δύο παράλληλους διαδρόμους δύο κατευθύνσεων. Οι κατευθύνσεις είναι 030 και 210 μοίρες άρα υπάρχουν δύο διάδρομοι 03 και δύο διάδρομοι 21. Έτσι ο κάθε διάδρομος που είναι αριστερός από τη μία κατεύθυνση (π.χ. 03L), από την άλλη κατεύθυνση είναι δεξιός (21R) και το αντίθετο (03R – 21L).
Χρησιμοποιώντας την παραπάνω ονοματοδοσία, θα πρέπει να συμπληρωθεί ότι κάθε απογείωση και προσγείωση ΠΡΕΠΕΙ να γίνεται με τον άνεμο κόντρα και όχι στη πορεία του. Αυτό έχει πολλές εφαρμογές καθώς βοηθάει το αεροσκάφος να αποκτήσει πιο γρήγορα Airspeed αφού αν κινήται με ταχύτητα 40κόμβων και ο άνεμος είναι αντίθετος κατά 20 κόμβους, η ταχύτητα του αέρα που προσπίπτει στις πτέρυγες είναι 60 και έτσι η απογείωση θα έρθει πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Παρόμοια επίδραση έχει και στη προσγείωση αφού το αεροπλάνο έχοντας “κόντρα” άνεμο θα σταματήσει πιο γρήγορα και δεν θα “σπρωχτεί” προς το τέρμα του διαδρόμου. Καταστάσεις άπνοιας ή άνεμου με κατεύθυνση διαδρόμου τολμώ -αν και πολύ νέος- να πω ότι είναι ιδανικές στην αεροπορία. Σε περίπτωση πλάγιου ανέμου (crosswind) χρειάζεται η προσέγγιση να γίνεται με Crab-style (όπως πατάει ο κάβουρας). Δεν το κουράζω άλλο. Προχωράμε.
Σε περιπτώσεις αλλαγής ανέμου, υπεύθυνο όργανο για την αλλαγή διαδρόμου είναι ο Πύργος ελέγχου του αεροδρομίου. Αν γίνει κάτι τέτοιο ενημερώνει τα ανώτερα επίπεδα ραντάρ/ελεγκτών, αλλά και τα αεροσκάφη που βρίσκονται στη δικαιοδοσία του ώστε να φέρουν τα σχέδια του αεροδρομίου (αναχώρησης ή προσέγγισης) του νέου διαδρόμου. Σε περίπτωση άπνοιας ή ανέμου με πολύ χαμηλή ένταση (λιγότερο από 5 κόμβους για παράδειγμα) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο προτιμώμενος διάδρομος από τον Πύργο ή ο χειριστής να ζητήσει τον κατ’ αυτόν προτιμώμενο. Όλο αυτό βέβαια είναι αρκετά πιο πολύπλοκο για να αναλυθεί και ήδη έχουμε αφήσει 4 παραγράφους να πάνε χαμένες και δεν έχουμε μιλήσει με αυτόν τον άγνωστο ανάμεσά μας: Τον Κύκλο.
